listonosz-doutsche-post-osten-2Już w 1938 roku Niemcy rozpoczęli przygotowania organizacyjne do uruchomienia poczt, na wypadek okupacji terenu państw sąsiednich. Po zajęciu Sudetów, a później Czechosłowacji powstała Niemiecka Poczta UrzędowaDeutsche Dienst Post, obsługującą przede wszystkim okupantów, jak również ludność podbitych terenów. 

13 września, Niemcy przystąpili do organizacji struktur pocztowych na zajętych fragmentach terytorium Polski.Tego dnia została powołana Niemiecka Poczta Służbowa Polska (Deutsche Dienstpost Polen) natychmiast przemianowana na Niemiecką Pocztę Służbową Wschód (Deutsche Dienstpost Osten). Zadaniem jej było zabezpieczenie budynków, urządzeń, inwentarza, materiałów pocztowych i telekomunikacyjnych oraz uruchomienie sieci pocztowej i telekomunikacyjnej dla władz i instytucji niemieckich, a później i ludności.

 Po całkowitym zajęciu Polski i proklamowaniu Generalnego Gubernatorstwa w październiku 1939 roku, generalny gubernator Hans Frank 31.10.1939 r wydał rozporządzenie na podstawie którego 15.11.1939 roku powołano Niemiecką Pocztę WschódDeutsche Post Osten, która przejęła cały majątek i wszelkie prawa przedwojennego przedsiębiorstwa państwowego Polska Poczta, Telegraf i Telefon. Na Kierownika Niemieckiej Poczty Wschód wyznaczono dr. Lauxmanna, któremu podporządkowano zarząd poczt i telekomunikacji na terenie całego GG. Siedziba Kierownictwa DPO mieściła się w Krakowie przy ul. Wielopole 19, przemianowanej na Postsstrase.

kasownik-amtsamtritt-generalgouvernement-1 7.11.1939 r. z okazji objęcia urzędu generalnego gubernatora przez H. Franka wydana została oficjalna karta pamiątkowa ofrankowana znaczkiem dobroczynnym na pomoc zimową Niemiec z 1939 r. (5+3f. Mi. 732), skasowanym datownikiem okolicznościowym niemieckim Krakau z sylwetką Wawelu.

 

Niemiecka Poczta Służbowa Wschód przekształciła się na przełomie 1939/40 roku w odrębną instytucję, pracującą równolegle z ogólnodostępną pocztą cywilną, zabezpieczającą obrót pocztowy między władzami i instytucjami niemieckimi. Na obszarach włączonych do Rzeszy przestała ona działać 1.3.1940 r., po przekazaniu funkcji cywilnej poczcie niemieckiej, natomiast nie zaprzestała działalności na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Sieć placówek poczty niemieckiej tworzyły:

  • urzędy pocztowe I klasy samodzielne, obsługiwane przez niemiecki personel;
  • urzędy pocztowe II klasy filie urzędów I klasy, z personelem niemieckim;
  • biura pocztowe, podlegające urzędom I i II klasy, które zatrudniały także Polaków;
  • agencje pocztowe obsługiwane przez Polaków;
  • pośrednictwa pocztowe z polskim personelem.

 

Władze okupacyjne przywróciły obieg pocztowy dla ludności cywilnej dopiero w połowie listopada 1939r. – od dnia 17.11.1939 r., choć formalnie rozpoczęcie jej działalności dla ludności nastąpiło z dniem 1.12.1939 r., w momencie wydania znaczków i całostek dla Generalnego Gubernatorstwa.

Cała korespondencja wysyłana poza obszar GG podlegała cenzurze. Początkowo Polacy mogli przesyłać wyłącznie karty pocztowe, oraz otwarte listy o wadze do 250g. Taryfę dla Generalnego Gubernatorstwa normowało rozporządzenie Kierownictwa DPO z dnia 15.11.1939r., zaś ostatecznie ustalono ją 1.4.1940r (Dz.Rozp. GG Nr. 22 z 1940r cz. I str. 111). Zachowała ona swoją moc przez cały czas działalności DPO na terenie Polski.