Niewielu wie, że w Powstaniu Warszawskim po stronie polskiej został sformowany pluton, w którym walczyli niesłyszący żołnierze. To  ewenement na skalę światową, który wywołał szok nawet u Niemców, gdy zdali sobie sprawę, kto jest po drugiej stronie barykady.

„…W sercu, w ogniu, w ciszy. Historia Edmunda Malinowskiego – dowódcy Plutonu Głuchoniemych AK” – to tytuł najnowszego filmu dokumentalnego wyprodukowanego przez Fundację Filmową CO SIE MOVIE. Obraz w reżyserii Bartłomieja Grzegorczyka opowiada o losach Edmunda Malinowskiego, dowódcy plutonu głuchoniemych w Powstaniu Warszawskim.

Głusi żołnierze aktywnie wspierali powstańców, angażując się w różnorodne zadania. Pomagali przy usuwaniu gruzów, prowadzili prace saperskie, sanitarne i zaopatrzeniowe. Pełnili służbę wartowniczą i działali w ścisłej kooperacji z osobami słyszącymi. Choć powstanie upadło, to nikt z członków tego pododdziału nie stracił życia.

Twórcy filmu odwiedzili miejsca związane z historią dowódcy, który prowadził pluton głuchoniemych. Liczni eksperci i członkowie rodziny Edmunda Malinowskiego przybliżyli ważne i ciekawe epizody z jego życia.

Film dostępny jest w wersji polskiej i angielskiej z tłumaczem języka migowego.

Producent: Fundacja Filmowa CO SIE MOVIE,

scenariusz i reżyseria: Bartłomiej Grzegorczyk

czas trwania: 53 min.

Oddział IPN w Warszawie jest patronem filmu.

Zapraszamy na pokaz dokumentu i dyskusję z jego twórcą Bartłomiejem Grzegorczykiem,  Adamem Hlebowiczem (IPN) oraz świadkiem historii, bratankiem Edmunda Malinowskiego – Mieczysławem Malinowskim (ur. w 1936 r., jako dziecko przeżył niemiecką okupację w Warszawie). Spotkanie poprowadzi dr hab. Patryk Pleskot.(naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie).

13 marca 2024 r, godz. 14.00

Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN

Ul. Marszałkowska 21/25, Warszawa

Wstęp wolny.

Edmund Malinowski, pseudonim “Mundek”, urodził się 8 listopada 1898 roku w Kiwercach. Zmarł 5 czerwca 1980 roku w Gdyni-Redłowie. Był nauczycielem, żołnierzem i powstańcem.

Malinowski uczęszczał do rosyjskiej szkoły podstawowej w Kiwercach (1905–1908), a następnie do rosyjskiego gimnazjum humanistycznego w Łucku (1908–1915). W latach 1915–1917 uczęszczał do szkoły w Humaniu (obw. czerkaski), gdzie uzyskał maturę.

W 1917 roku został powołany do wojska carskiego i walczył w Karpatach. W pierwszej połowie 1917 roku zaciągnął się do Dywizji Strzelców Polskich i tam ukończył szkołę podoficerską, otrzymując stopień praporszczyka (chorążego). Po zajęciu tamtejszych terenów przez Armię Czerwoną na przełomie 1917/1918 roku, dostał się do niewoli bolszewickiej, skąd udało mu się uciec i zaciągnąć się do I Korpusu Polskiego gen. Dowbora-Muśnickiego.

Po zakończeniu I wojny światowej, brał udział w III powstaniu śląskim jako łącznik, a po jego zakończeniu został oddelegowany do pracy w policji, w Warszawie przy ul Hożej 30. Tam miał wypadek samochodowy i został zwolniony.

Wrócił na Wołyń, gdzie krótko pracował w Urzędzie Skarbowym w Równem. W tym czasie ukończył kurs nauczycielski i od końca 1921 r. pracował jako nauczyciel i kierownik w szkołach powszechnych: w Hubinie, Rudni i Sokólu, biorąc czynny udział w pracach Związku Nauczycielstwa Polskiego Szkół Powszechnych.

W 1927 roku ukończył 6 miesięczny kurs dla oficerów rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim otrzymując (nostryfikując) stopień sierżanta. Po przenosinach do Warszawy pracował w kilku miejscach, najdłużej związany był z Instytutem Głuchoniemych i Ociemniałych jako nauczyciel i wychowawca uczniów głuchoniemych.

Podczas Powstania Warszawskiego, Malinowski był dowódcą plutonu głuchoniemych. Pluton ten był ewenementem na skalę światową, składając się w dużej mierze z osób niepełnosprawnych1. Głuchoniemi żołnierze byli zaangażowani w Powstanie Warszawskie, pomagali przy odgruzowywaniu i robotach saperskich, pełnili służbę sanitarną, zaopatrzeniową i wartowniczą w towarzystwie osób słyszących1. Ochotnicy wstępując do konspiracji składali przysięgę w języku migowym1. Żołnierze plutonu byli zaangażowani w kolportaż: przewozili ulotki, dokumenty, prasę konspiracyjną i broń. Wszyscy członkowie Plutonu przeżyli Powstanie.